Οι εφαρμογές του τεχνικού πολιτισμού στην ιατρική
Η Ιατρική είναι επιστήμη και τέχνη που ασχολείται με την έρευνα και την εφαρμογή μεθόδων και τεχνικών για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία των ασθενειών του ανθρώπου. Θεωρείται μια από τις αρχαιότερες των πρακτικών επιστημών, έχοντας τις πρώτες της εφαρμογές στις απαρχές της ίδιας της ανθρώπινης κοινωνίας. Η ιατρική είναι μια επιστήμη που ολοένα και μεταβάλλεται ανάλογα με τα επιστημονικά και τεχνολογικά δεδομένα της κάθε εποχής.
Έτσι σήμερα μερικές από τις καινοτόμες ιατρικές μεθόδους είναι η ρομποτική ιατρική και η νανοϊατρική. Σήμερα τα ρομπότ χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση πολύ συγκεκριμένων εργασιών υψηλής ακρίβειας, στη βαριά βιομηχανία και την επιστημονική έρευνα. Τα χειρουργικά ρομπότ εισέβαλαν δυναμικά στο πεδίο της ιατρικής και νοσηλευτικής επιστήμης μέσα στην τελευταία δεκαετία. Συστήματα ρομποτικής τηλεχειρουργικής έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για υπερατλαντικές επεμβάσεις (επέμβαση Lindbergh 2001). Ρομποτικοί βραχίονες που ενεργοποιούνται με τη φωνή μπορούν και χειρίζονται τη λαπαροσκοπική κάμερα. Η διάδοση συστημάτων τηλερομποτικής χειρουργικής είναι ραγδαία σήμερα και καθημερινά ανακαλύπτονται οι δυνατότητές τους στις επεμβάσεις λαπαροενδοσκοπικής χειρουργικής. Καθιερωμένες και δοκιμασμένες χειρουργικές τεχνικές πέρασαν ομαλά από την ανοιχτή στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική. Η ρομποτική τεχνολογία εφαρμόζεται σε ολοένα και περισσότερα θεραπευτικά πεδία, προσφέροντας σημαντικά οφέλη, τόσο για το ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό, όσο και για τους ασθενείς. Η νανοϊατρική ορίζεται ως η εφαρμογή της νανοτεχνολογίας στον τομέα της υγείας. Στηρίζεται στις βελτιωμένες και συχνά νέες φυσικές, χημικές και βιολογικές ιδιότητες των νανοδομημένων υλικών. Το συγκρίσιμο μέγεθος των συνθετικών αυτών δομών, με φυσικές λειτουργικές μονάδες (βιομόρια και κύτταρα), επιτρέπει την άμεση αλληλεπίδρασή τους με τους ζωντανούς οργανισμούς. Στόχος της νανοϊατρικής είναι η βελτίωση, τόσο της διαγνωστικής ιατρικής (έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση), όσο και της θεραπευτικής ιατρικής (π.χ. βελτιωμένες φαρμακευτικές ουσίες, συστήματα ελεγχόμενης αποδέσμευσης φαρμάκων). Καθώς και η ανάπτυξη μεθόδων για τη συστηματική ιατρική παρακολούθηση (π.χ. της εξέλιξης των ασθενειών, της αποτελεσματικότητας της φαρμακευτικής αγωγής). Οι κύριοι στόχοι της νανοϊατρικής, στα πλαίσια της ελεγχόμενης αποδέσμευσης φαρμάκων, είναι η μεγιστοποίηση της βιοδιαθεσιμότητας και της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών ουσιών. Μία σημαντική πρόκληση για τη νανοϊατρική αποτελεί επίσης, η ανάπτυξη συστημάτων στοχευμένης απόδοσης πρωτεϊνικών/πεπτιδικών φαρμάκων για εισπνεόμενη, ρινική ή στοματική χορήγηση. Μέχρι σήμερα, η πλειοψηφία των φαρμάκων αυτών χορηγούνται σε ενέσιμη μορφή. Αυτά τα φάρμακα απομακρύνονται γρήγορα από τον ανθρώπινο οργανισμό, προτού επιτύχουν το θεραπευτικό τους στόχο, με αποτέλεσμα να είναι αναγκαία η συχνή χορήγησή τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα επώδυνο για τους ασθενείς.
Θα μπορούσαμε λοιπόν, να είμαστε αισιόδοξοι για τη σημαντική εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, με τη βοήθεια των πολύτιμων βοηθημάτων, εργαλείων και επιτευγμάτων της έρευνας και της τεχνολογίας.
Π. ΚΑΣΑΠΙΔΗΣ MD, PhD, AGAF
Γαστρεντερολόγος
Πρόεδρος ΔΣ ΕΠΕΓΕ (2014 – 2016)