Αλέξανδρος Κωφοκώτσιος
Έντονη κινητικότητα δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ από την αρχή του χρόνου μετά από αναφορά ενδεχόμενης μετάδοσης πολυανθεκτικών μικροβίων από 12δακτυλοσκόπια. Πιο συγκεκριμένα αναφέρθηκαν 135 περιστατικά με πολυανθεκτικούς οργανισμούς (Carbapenem resistant enterobactirae ή CRE) όπως Klebsiella και Ε.coli.
Οι παραπάνω αναφορές προκάλεσαν αναστάτωση στις αρμόδιες υπηρεσίες με την AGA, την ASGE, το CDC (Center for Disease Control), τον FDA να εκδίδουν ανακοινώσεις και οδηγίες. Το αξιοσημείωτο είναι ότι στα περιστατικά στα οποία παρατηρήθηκε ενδεχόμενη μετάδοση λοίμωξης από τα 12δακτυλοσκόπια, δεν υπήρχε παραβίαση του πρωτοκόλλου καθαρισμού των ενδοσκοπίων.
Στην όλη αναστάτωση ενεπλάκησαν και οι μεγάλες εταιρείες κατασκευής ενδοσκοπίων με πρώτη την Olympus, ώστε να εργαστούν παράλληλα με τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στην ιδιαιτερότητα του καναλιού του όνυχα (elevator) με το μικρό σε διάμετρο κανάλι και τις πολλαπλές επιφάνειές του. Στο συγκεκριμένο κομμάτι μπορεί να παραμείνει βιοφίλμ, πάνω στο οποίο να αναπτυχθούν μικροοργανισμοί. Τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε τις λοιμώξεις; Η πιστή τήρηση των πρωτοκόλων καθαρισμού των ενδοσκοπίων είναι αυτό που προτείνεται. Λεπτομερείς οδηγίες μπορεί να βρει κάποιος στις ιστοσελίδες των ASGE, ESGE, BSG. Βήματα που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ο μηχανικός καθαρισμόςτου ενδοσκοπίου με απορρυπαντικό και / ή ενζυματικό υγρό αμέσως μετά το πέρας της ενδοσκόπησης, το ξέπλυμα των καναλιών, η αποστείρωση του μπουκαλιού νερού και το στέγνωμα των ενδοσκοπίων ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη ψευδομονάδας λόγω υγρασίας. Συστήνεται η υψηλού βαθμού απολύμανση των ενδοσκοπίων ή ακόμη και η αποστείρωσή τους. Το νέο στοιχείο στις κατευθυντήριες οδηγίες είναι ο σχολαστικός (meticulous) καθαρισμός του καναλιού του όνυχα με λεπτές βούρτσες.
Πέραν του λεπτομερούς καθαρισμού των ενδοσκοπίων και των παρελκόμενων, τί μπορεί να κάνει κάποιος; Ίσως να προσθέσει και περιοδική αποστείρωση των ενδοσκοπίων. Ενδεχομένως να προβεί επίσης και σε λήaψη καλιεργειών από τα ενδοσκόπια παρόλο που δεν έχει αποδειχθεί ο ρόλος τους.
Καθοριστικής σημασίας είναι η αποφυγή του φόβου και του πανικού από την αναφορά αυτών των περιστατικών. Η ERCP είναι μια επεμβατική πράξη που μπορεί να σώσει τη ζωή του ασθενούς μας. Το όφελος από την ERCP ξεπερνάει κατά πολύ τον μικρό κίνδυνο που αναφέρθηκε και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να ενημερώνονται οι ασθενείς μας.
Ιστοσελίδες σχετικές με τον καθαρισμό τον ενδοσκοπίων
ASGE – Multisociety guideline on reprocessing flexible gastrointestinal endoscopes: 2011
SGNA – Standards of Infection Control in Reprocessing of Flexible Gastrointestinal Endoscopes
ESGE–ESGENA guideline: Cleaning and disinfection in gastrointestinal endoscopy Update 2008